Dwa tygodnie temu (13.05.2021) wersja RC5 narzędzia ClockTuner 2.1 for Ryzen została udostępniona szerokiej publice.
Wcześniejszy dostęp mieli jedynie patroni twórcy, którzy pomagają mu co miesiąc finansowo w tym przedsięwzięciu.
Zanim przejdziemy do moich wniosków z działa tego oprogramowania, przedstawię Ci listę kompatybilnych procesorów:
- Zen 3: Ryzen 9 5950X, Ryzen 9 5900X, Ryzen 7 5800X, Ryzen 5 5600X
- Zen 2: Threadripper 3970X, Threadripper 3960X, Ryzen 9 3950X, Ryzen 9 3900X, Ryzen 9 3900XT, Ryzen 9 3900, Ryzen 7 3800XT, Ryzen 7 3800X, Ryzen 7 3700X, Ryzen 5 3600XT , Ryzen 5 3600X, Ryzen 5 3600, Ryzen 5 3500X, Ryzen 5 3500, Ryzen 3 3300X (partially) and Ryzen 3 3100 (partially)
- APU: Ryzen 7 PRO 4750G, Ryzen 7 PRO 4650G, Ryzen 3 PRO 4350G
Jeżeli się załapałeś, przejdźmy do konkretów!
Takie same, a jednak różne
Jak to jest, że procesory o tej samej nazwie potrafią się kompletnie inaczej zachowywać? Czemu mój kumpel na niższym napięciu może mieć wyższe taktowania ode mnie z tym samym procesorem i płytą główną?
Krótką odpowiedzą na te pytanie jest loteria krzemowa. Każdy procesor jest produkowany z krzemu, który pochodzi z różnych części „wafla”. Niektóre dostają lepszej jakości krzem, a inne gorszej, co przekłada się bezpośrednio na ich działanie.
Słabszy krzem będzie potrzebował wyższych napięć do utrzymania taktowana w specyfikacji, podczas gdy lepszy mógłby obyć się z mniejszą ilością prądu.
Te różnice w procesorach zacierają się w momencie ustawienia wszystkiego w tryb AUTO na płycie głównej.
Dlaczego? Bo producenci płyt we współpracy z twórcami procesorów ustalają tak napięcia bazowe, aby nawet jednostki z najgorszego krzemu działały stabilnie w obrębie specyfikacji.
Zagranie bardzo logiczne, bo gdyby serwować wyśrubowane wartości „prosto z pudełka”, wiele osób spotykałoby się z problemami, co uruchomiłoby falę zwrotów zarówno procesorów, jak i płyt głównych.
W związku z tym w wielu przypadkach napięcia są wyższe niż trzeba i to na podstawie tej podstawowej prawdy pojawił się pomysł na stworzenie opisywanego tu narzędzia.
Wkracza ClockTuner 2.1 RC5 for Ryzen
ClockTuner 2.1 RC5 for Ryzen to narzędzie, które przeanalizuje Twój procesor pod względem jakości jego rdzeni i dobierze najlepsze wartości napięć i taktowań dla sześciu częstych scenariuszy.
Jego diagnostyczne poczynania pozwolą więc ustalić jakość krzemu, który Ci się trafił w Twojej jednostce.
Głównym celem tego oprogramowania jest wyciągnięcie tego, co najlepsze w architekturze procesora.
Maksymalizacja efektywności prądowej to najmądrzejsze podejście do tego tematu w moim przekonaniu, bo przeważnie poprawia wyniki wobec trybu AUTO przy obniżeniu temperatur pracy podczas obciążenia.
W tej beczce miodu jest jednak łyżka dziegciu, bo ustawienia z kalkulacji nie zawsze są w pełni stabilne. Zdarzy się, że komputer wyłączy się moment bo zapisaniu profilu PX.
W związku z tym ClockTuner 2.1 RC5 for Ryzen nie powinien być traktowany jako narzędzie automatyczne, a wspomagające, które określi potencjał OC Twojej konkretnej sztuki i da Ci pogląd na to, co można z nią zrobić.
Reszta to już metoda prób i błędów z napięciami i taktowaniem, by znaleźć idealne punkty równowagi. Jest to więc zabawa na wiele godzin i dni.
Jak używać ClockTuner 2.1 RC5 for Ryzen?
Wymagania oprogramowania ClockTuner 2.1 RC5 for Ryzen nie są specjalnie wygórowane. Najnowszy BIOS i stabilny profil pamięci DDR4 to podstawy, podobnie jak ustawienie zbalansowanej wartości LLC i wyłączenie trybów Curve Optimizer, PBO i Performance Enhancer.
Logicznym jest, że wszelkie systemy płyty głównej, które mają za zadanie podbicie wydajności CPU, muszą odejść, bo to ClockTuner 2.1 RC5 for Ryzen przejmuje stery.
Jednocześnie trzeba zadbać o dostatek mocy przy podkręcaniu, więc Load Line Calibration musi mieć w miarę równy poziom.
Więcej informacji na temat najnowszego ClockTuner znajdziesz na Guru3D wraz z bogatą w ciekawe dyskusje sekcją komentarzy. Tam opisano też konkretne zmiany, które zaszły w najnowszej wersji.
Czy ClockTuner 2.1 RC5 for Ryzen jest bezpieczny dla CPU?
Oprogramowanie ClockTuner 2.1 RC5 for Ryzen zostało napisane tak, aby chronić procesor przed uszkodzeniem.
Sam Ryzen również posiada systemy ochrony, które wyłączają go w przypadku zbyt wysokich temperatur.
Dla mnie złotą zasadą jest nieprzebijanie wartości napięcia rzędu 1.4 v przy użytkowaniu 24/h i tego bym się trzymał.
Sama degradacja procesora bardzo mi nie przeszkadza, bo to proces długotrwały, jednak przy wysokich napięciach narażamy się na skoki, które mogą już szkody wyrządzić.
Na szczęście tak wysokie wartości nie przechodzą przez CTR 2.1, jednak w samym BIOS już nic Cię nie uchroni, więc radziłbym nie przesadzać z Offsetami.
Moje doświadczenie z CTR 2.1 przy AMD Ryzen 7 5800X można obejrzeć w materiale wideo powyżej. Ściągniecie napięcia o średnio 0.100 v to na prawdę dużo, zarówno z perspektywy chłodzenia CPU jak i sekcji zasilania na płycie głównej.
